Wat is het water zonder Chinezen?
Ik ben een laatbloeier. Op mijn vijfenvijftigste bezit ik mijn eerste boot: de Top Monne. Na zeillessen op de Kralingse Plas en onder het motto: als je op de Plas kan varen kan je overal varen acht ik de tijd rijp voor een reis met mijn vriend Hans. Hans is 65 is geworden en vindt het een jongensdroom om kamperend op een open boot door Nederland te trekken. Een buitenkans, want vind maar eens iemand die dat wil. We zullen wel opzien baren als we met onze witte koppen onder de dektent vandaan kruipen.
Ik zeil vaak met Hans op het Haringvliet. Hij is een aimabele vent, maar zo eigenwijs als dat ie groot is. Eens wordt hem dat bijna fataal. Hij verdomt het om bootschoenen aan te trekken: ’op mijn leren molières gaat het ook wel’. Op een keer, onder Hellevoetsluis, raken we aan lager wal en krijgen de boot niet door de wind. Dan maar de motor bij. Maar door de ruige golfslag breekt in één klap de motorplank af; de motor verdwijnt onder water. In een reflex grijp ik de benzineleiding en trek hem weer in de kuip. Angst schept reuzenkracht en het is een raadsel dat de leiding het hield. Als ik vooruit kijk zie ik Hans in de hellende boot, vertwijfeld trachtend zijn voet uit een zijkastje los te wrikken. Ik doe een ultieme poging om de boot alsnog door de wind te krijgen. Dat lukt. Gauw het grootzeil naar beneden en op de fok naar huis. Voor onze toertocht heeft ie toen toch maar sportschoenen gekocht, maar een zeilpak zag hij niet zitten. Zo’n clownspak was niks voor hem. Hij kocht bij een zaak in bedrijfskleding een grijze spuitoverall. Dat werkte ook.
We hadden geen slechter jaar kunnen uitkiezen. De extreem lage waterstand zorgde voor problemen. Bij de Omval bij Amsterdam werd water ingepompt zodat de Amstel de verkeerde kant uitstroomde.
We vertrekken vanuit de Put en willen Drimmelen halen, maar we moeten kruisen en komen niet verder dan Lage Zwaluwe. De volgende ochtend gaat het met betere wind over de Amer en de Bergse Maas en bakboord uit naar Alem, naar Jachthaven de Maas. Prima accommodatie en gebakken mosselen. Hans laadt zijn mobieltje op, een noviteit voor mij. Mijn enige communicatiemiddel aan boord is dan nog de scheepshoorn. De volgende dag door het Kanaal van Sint Andries en de Waal op tot Tiel, voor inkopen. De boot gaat wel erg tekeer; de zuiging van de passerende binnenvaarders is door het lage water sterker dan normaal. Dit wordt ons pijnlijk duidelijk als we onder de Prins Willem Alexanderbrug doorvaren. Hier treedt de wet van Murphy in werking. De rivierbedding is smaller waardoor je dichter bij de beroepsvaart blijft; het water kan niet weg, dus de golven komen terug en voor de brug krijgen we een stevige windvlaag. De gaffel maakt een klap en de rail komt los van de mast ter hoogte van het lummelwerk. Het zeil hangt er vleugellam bij. De mast strijken is geen probleem maar hoe krijgen we de boel weer heel? Maar zie … een mijl verderop, zo leren ons de waterkaart en de almanak, ligt in Beneden Leeuwen aan de Strang, jachtwerf Woudenberg. Normaal staat hier drie meter water, nu kunnen we met opgetrokken zwaard en roerblad nog maar net binnenvaren. De werf is al gesloten; dan maar iets eten in het dorp. De plaatselijke chinees is dicht maar als wij arriveren gaat de eigenaar juist sigaretten halen in de snackbar. Die blijkt ook dicht. Het schijnt mee te vallen met de nicotineverslaving van de restauranthouder, want hij nodigt ons uit: hij wil wel iets voor ons maken. Zijn vrouw is er ook en ook zijn dochtertje. Ze heet Ting en van voren ook Ting. En zo zitten wij ’s avonds om half tien in een gesloten chinees aan de babi pangang met een vrolijk kwebbelende Ting Ting.
De volgende dag is de rail in de bankschroef snel gerecht en met overmaatse schroeven aan de mast bevestigd. Dus óp naar Nijmegen. Daar is dit weekend een festival, de haven is gesloten. Je mag nergens aanmeren. ‘Ja meneer, dat heeft in alle kranten gestaan!’ Maar wij zijn nou juist het water opgegaan om die niet te hoeven lezen. Dan maar terug het Maas-Waalkanaal in, door de sluis bij Weurt. Na veel moeite vinden we een rustige aanlegplaats in een betonnen bak naast de sluis. Hoewel, rustig ….? Er wordt vierentwintig uur geschut en de hele nacht worden we door de loeiende sirene uit onze slaap gehaald. Het ontbreken van de meest elementaire sanitaire voorzieningen maakt het er ook niet geriefelijker op.
’s Anderendaags varen we weer langs Nijmegen en via het Pannerdens Kanaal bereiken we de Gelderse IJssel. Van het mooie weidse uitzicht is geen sprake: vanuit ons lage standpunt kijken we tegen de drooggevallen oevers en de basaltblokken aan. Er is wel een beetje wind en met stroom mee bereiken we Zutphen waar we de trein naar Rotterdam nemen om het weekend thuis door te brengen.
’s Maandags zeilen we de rivier af tot Zwolle waar we het fraaie oude sluizencomplex willen bekijken. Bij het binnenvaren ontwaar ik opeens een scheurtje in de vervangen motorplank, wat gezien mijn eerdere ervaring borg staat voor een adrenalinestoot. Voorzichtig varend meren we af voor een oude motorkruiser. De schipper is belangstellend naar onze belevenissen. En geen nood: ’ hij is timmerman en woont in Zwolle, dus hij kan morgen wel een nieuwe plank maken’. Maar of we dan nu de Monne willen verhalen want die ligt net op zijn visstekkie.
‘s Ochtends lenen we fietsen bij de havenmeester en verkennen Zwolle. Als we ’s middags terugkomen blijkt dat onze watersportvriend woord heeft gehouden. De nieuwe plank ligt in de boot en … ‘jammer dat je het achtercompartiment hebt afgesloten anders had ik hem wel even gemonteerd’.
De volgende dag zeilen we de IJssel af. Tot Kampen gaat het prima, met halve wind. Maar daarna draait ie naar Noordwest/Noord, dus dat wordt kruisen. Uren doen we erover om tot aan het Ketelmeer te komen, want wind en de motor aan dat beschouwen we als vloeken in de kerk. Na het ronden gaat het natuurlijk weer als een speer en spoedig bereiken we Jachthaven Roggebotsluis met een chinees restaurant op loopafstand. Wat zou het waterleven toch zijn zonder Chinezen?
De volgende dag is er geen wind en we hebben voor het eerst regen. Hans heeft zijn spuitpak aan. Als een grijze schim stuurt hij de boot door het grauwe landschap. Hij heeft iets van de schipper van De Vliegende Hollander, maar dan anders. De verdere tocht biedt wisselend zeilplezier. Op de Randmeren is ‘t pet, maar op het IJ-meer is het weer genieten. Dan door de Oranjesluizen, de mast strijken en op de motor door het drukke Amsterdam. We zullen bij een oom van Hans, die tegenover Carré woont, kunnen overnachten. Na een copieus diner en een gezonde nachtrust treffen we de Monne ongeschonden aan. We nemen de Amstel. Van stroming, op- of afwaarts, is niets te merken. Na de brug van de A10 zetten we de mast op, omdat we hem voor de dektent nodig hebben; niet omdat we verwachten te kunnen zeilen. In Uithoorn horen we dat de sluizen verderop gestremd zijn en dat we niet door het Aarkanaal kunnen. We nemen de Kromme Mijdrecht, door wat misschien wel het mooiste stukje groene hart van Holland is. We zijn alleen met de koeien. Het is er zo door god en alle mensen verlaten dat we ons generen om met de motor de stilte te verstoren. Maar ja, we moeten nog ver, peddelen is geen optie. Na de Mijdrecht volgen we de Grecht tot Woerden, waar we afmeren bij watersportvereniging de Greft. De dag daarop is er geen zuchtje wind. We varen op de motor over de Oude Rijn, de Gouwe en de Hollandse IJssel naar de Nieuwe Maas en via de Parksluizen Rotterdam binnen.
Die winter heb ik geen contact met Hans. In maart bel ik hem op of hij mij wil helpen de boot in het water te brengen. Dat zou hij wel gewild hebben, zegt ie, maar hij heeft kanker en op oudejaarsdag is zijn rechterlong verwijderd. Dat seizoen varen wij nog één keer met onze vriendin Lida op het Haringvliet. In Middelharnis wil hij persé op de lunch trakteren: een soort ‘laatste avondmaal’.
Jan Wagner
Bekijk alle verhalen van leden
